MAI TRUNG THỨ “THIẾU NỮ TRONG GIÓ CẦM THƯ” 1941 – MỘT BỨC THƯ TRONG KHÔNG GIAN TĨNH LẶNG
Khác với sự tĩnh tại của nhiều sáng tác cùng thời, bức tranh này lại khắc họa chuyển động. Người thiếu nữ đứng nơi thềm bậc gió lộng, tà áo dài vàng lay nhẹ, mái tóc rủ theo chiều gió. Tay cô nâng niu một lá thư, vật nhỏ bé nhưng đủ để gợi lên một cõi xúc cảm riêng tư. Ánh mắt nghiêng, gương mặt trầm tư, từng chi tiết đều được tiết chế mà gợi mở. Đây là lúc gió thổi không chỉ ngoài cảnh mà cả trong tâm tưởng.
Mai Trung Thứ sử dụng kỹ thuật vẽ lụa thành thục, nét bút mảnh mai, màu sắc nhẹ nhàng, bố cục nghiêng lệch tự nhiên mà gắn kết. Một chút cây cỏ, một dải vải đỏ phất phới phía hậu cảnh, tất cả góp phần làm nổi bật hình tượng trung tâm. Hậu cảnh không cầu kỳ nhưng đủ tạo chiều sâu, nâng đỡ cho dáng đứng lặng lẽ của người thiếu nữ đang giữ lại khoảnh khắc giao mùa giữa cảm xúc và hồi tưởng.
Tác phẩm từng thuộc bộ sưu tập của Henri Kaufman, một nhà quảng cáo và nghệ sĩ Pháp. Chính điều đó cho thấy giá trị không chỉ ở nghệ thuật mà còn mang yếu tố giao thoa văn hóa. Được ký tên và ghi niên đại rõ ràng, tranh nằm trong số hiếm các tác phẩm thời kỳ đầu tại Pháp được bảo quản đầy đủ về thông tin và nguồn gốc.
Là học trò khóa I Trường Mỹ thuật Đông Dương giai đoạn 1925 đến 1930, Mai Trung Thứ sớm định hình ngôn ngữ riêng biệt trên nền lụa truyền thống. Từ những năm 1930, ông đã triển lãm tại nhiều nước châu Âu và định cư tại Pháp từ 1937. Trong suốt hơn 40 năm sáng tác nơi đất khách, ông vẫn kiên trì trở đi trở lại với hình ảnh thiếu nữ Việt như một biểu tượng cho ký ức và vẻ đẹp quê hương trong trẻo.
“Thiếu nữ trong gió cầm thư” là một lát cắt nhỏ nhưng sâu giữa dòng sáng tác trữ tình và mang đậm tính tượng trưng của Mai Trung Thứ. Trong đó, không chỉ có hình mà còn có hồn – nơi nghệ thuật trở thành bức thư gửi cho thời gian.
Le Auction House