Họa sĩ Lê Văn Xương – sớm cùng đam mê nghệ thuật
Họa sĩ Lê Văn Xương 03/01/1917, sinh ra tại Nam Định nhưng quê gốc tại làng Hòa Chanh, xã Hòa Lâm, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Tây. Ông được sinh trưởng trong một gia đình khá giả tại Nam Định, có cha chuyên sản xuất làm đồ gỗ tại Nam Định. Lê Văn Xương học hội họa từ năm 12 tuổi, khoảng 1929-1930 đã bắt đầu học, do gia đình rước thầy về nhà dạy. Năm 1937, khi Nhan Chí (1920 – 1967 ở tỉnh Gia Định) ra Hà Nội học Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1937-1942). Lê Văn Xương đã nhanh chóng kết thân, thấy hợp tính, nên đã mời bạn làm thầy dạy vẽ nâng cao cho mình. Nhan Chí nổi tiếng với các tranh chân dung bằng phấn tiên (pastel), Lê Văn Xương đã học được rất nhiều kỹ thuật vẽ này, ông cũng khá giỏi với thể loại tranh chân dung, phong cảnh bằng phấn tiên và bột màu.
Họa sĩ Lê Văn Xương
Năm 1941, Lê Văn Xương mở triển lãm tranh cá nhân đầu tiên tại Sài Gòn. Đây là một điều bất ngờ vì ở Việt Nam thời điểm đó ít họa sĩ nào làm được như ông. Năm 1949, ông triển lãm cá nhân tại phòng tranh riêng ở Hà Nội. Năm 1951, ông tiếp tục mở triển lãm cá nhân tại Đà Lạt.
Đặc biệt , ngày 28/4/1953, Lê Văn Xương mở triển lãm cá nhân mang tên “Hà Nội 36 phố phường” tại Nhà hát lớn Hà Nội. Triển lãm thu hút được rất nhiều người quan tâm, từ giới chính khách, quan chức, thương nhân đến những người yêu thích nghệ thuật. Đã có nhiều tin bài trên báo chí ca ngợi tài năng và những tác phẩm tuyệt đẹp của ông. Triển lãm giới thiệu các tác phẩm tái hiện lại những con phố quen thuộc của thủ đô gồm: phố Hàng Đồng, Hàng Da, Hàng Đào, Hàng Lọng, Hàng Lược, Hàng Chiếu,... Bằng những màu sắc hài hòa, tươi sáng, ông đã khắc họa thành công không gian phố xá Hà thành những năm 1950 trong trẻo và vô cùng sống động.
Tại triển lãm này, họa sĩ Bũi Xuân Phái chia sẻ : “Điểm ham làm việc ở Văn Xương làm tôi thấy một tương lai rực rỡ. Anh vẽ loại phấn màu đặc sắc hơn loại khác”. Một trong những khán giả khác chia sẻ rằng: “Anh Văn Xương một người bạn lâu năm mới gặp. Sự yêu thích mỹ thuật mà tôi được biết từ lâu ở anh thực chẳng ngờ lại tiến mạnh không ngờ như hôm nay tôi được thưởng thức”
Tác phẩm Phố Hàng Đồng (Hà Nội) (1952), chất liệu dầu trên vải, kích thước 42x50cm, đã đấu giá 6500 EUR tại nhà đấu giá Lynda Trouvé ( Paris) năm 2020, họa sĩ Lê Văn Xương
Tác phẩm “Phố Hàng Buồm” với nhịp sống tất bật của người lao động
Tác phẩm “Phố Hàng Da”
Tác phẩm “Ô Quan Chưởng”
Họa sĩ Lê Văn Xương (ở giữa) cùng những người tham gia triển lãm
Họa sĩ Lê Văn Xương kết hôn cùng văn sĩ Diệu Tiên, hai người có một cô con gái duy nhất là Lê Y Lan. Thừa hưởng nét đẹp nổi bật từ cha mẹ, năm 1990 cô tham gia cuộc thi Hoa hậu Việt Nam và lọt vào top 10. Ngay sau đó, cô đã nhận được nhiều sự chú ý và lời mời tham gia hoạt động nghệ thuật ở cả vai trò diễn viên và người mẫu. Mới đây nhất, nữ diễn viên xuất hiện trong tác phẩm “Da 5 Bloods” (2020) cùng nhiều tên tuổi diễn viên Việt nổi tiếng khác như Ngô Thanh Vân, Johnny Trí Nguyễn. Bên cạnh sự nghiệp diễn xuất, cô còn nổi tiếng với vai trò như một nhà sưu tầm tranh. Hiện cô cũng là người lưu giữ số lượng lớn nhất những tác phẩm của cha mình. Vào năm 2018, sau thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng, nhân dịp kỉ niệm 101 năm ngày sinh của cố họa sĩ, Lê Y Lan cho mở triển lãm “Những điều kỳ diệu” tại thành phố Hồ Chí Minh với 101 tác phẩm của họa sĩ Lê Văn Xương.
Một số hình ảnh về triển lãm:
Tranh phố phường Hà Nội
Khách thăm quan tại triển lãm
Một số tranh chân dung được trưng bày tại triển lãm
Ngày 14/10/1988, họa sĩ Lê Văn Xương đã qua đời tại nhà riêng tại TP Hồ Chí Minh. Cuộc đời vẽ tranh của ông theo gia đình cho biết, không kể tranh lưu niệm, Lê Văn Xương đã vẽ khoảng 1.000 bức tranh và làm khoảng 100 bức tượng. Ông còn chơi được nhiều nhạc cụ như violin, piano, accordion, mandolin và guitar Hawaii…. Có lẽ nhờ gien này mà về sau con cháu của ông cũng chơi được nhiều nhạc cụ và đạt được nhiều thứ hạng cao trong các kỳ thi tại Việt Nam và Quốc Tế.
Anh Phan