HÌNH ẢNH NGƯỜI PHỤ NỮ VIỆT NAM TRONG NGHỆ THUẬT CỦA LÊ PHỔ
Trong số những tác phẩm lụa đặc sắc của Lê Phổ, Jeune fille à la rose (Thiếu nữ và hoa hồng, khoảng 1941, 41 × 32,2 cm) thuộc giai đoạn đầu khi ông còn sáng tác bằng mực và màu trên lụa. Tác phẩm mang tông chủ đạo đen – trắng của trang phục và chiếc khăn voan, nổi bật trên nền tối, đối lập mạnh mẽ với sắc đỏ thắm của bông hồng. Chính sự tương phản ấy tạo nên một ấn tượng thị giác mạnh mẽ, tinh tế đến từng chi tiết.
Thiếu nữ nghiêng đầu, ánh mắt khép hờ, đôi tay nâng niu bông hồng đỏ như giữ trọn một bí mật thầm kín. Làn voan mỏng phủ nhẹ trên gương mặt làm tăng thêm cảm giác e ấp, thanh khiết. Màu sắc giản dị mà sâu lắng, kết hợp cùng kỹ thuật lụa mờ ảo, đã biến chân dung trở thành một biểu tượng: vừa gần gũi, vừa sang trọng, vừa gợi nhớ về sự dịu dàng của người phụ nữ Việt Nam.
Sinh năm 1907 tại Hà Nội, Lê Phổ là sinh viên khóa đầu của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Ông sớm giới thiệu tác phẩm tại Đấu xảo Paris 1931, rồi định cư tại Pháp từ 1937. Trong sự nghiệp hơn sáu thập kỷ, hội họa của ông được chia thành ba giai đoạn:
19201945: Giai đoạn đầu, sáng tác chủ yếu bằng mực và màu trên lụa, hòa trộn tinh thần Á Đông và kỹ thuật phương Tây.
19451962 Thời kỳ Romanet: Tập trung tranh lụa bồi, khai thác đề tài thiếu nữ và tĩnh vật.
19632001 Thời kỳ Findlay: Chuyển hẳn sang sơn dầu, đậm chất ấn tượng và lãng mạn.
Ở giai đoạn đầu này, các sáng tác trên lụa của Lê Phổ như Jeune fille à la rose không chỉ giàu chất thơ mà còn mang tính tiên phong, thể hiện sự kết hợp tinh tế giữa mỹ cảm phương Đông và cách xử lý ánh sáng, bố cục phương Tây.
Tác phẩm là minh chứng rõ rệt cho tài hoa của Lê Phổ: từ một hình ảnh đời thường, ông đã nâng thành biểu tượng nghệ thuật. Đó là vẻ đẹp e ấp, thanh cao và bền vững của người phụ nữ Việt Nam một hình ảnh vượt thời gian, còn lưu dấu trong ký ức và trong nghệ thuật.
Le Auction House