HAI TÁC PHẨM VỀ NGƯỜI VIỆT NAM ĐẦU THẾ KỶ 20 CỦA CHARLES FOUQUERAY ĐẠT GIÁ CAO TRÊN SÀN ĐẤU GIÁ PARIS
Lot 226 – “Marchandes ambulantes” (Gánh hàng rong), 1921
Tác phẩm được vẽ bằng màu nước trên giấy, ký tên và ghi địa danh Nam Vinh cùng năm sáng tác 1921. Kích thước lớn 116 x 81 cm. Mức ước tính ban đầu từ 1.200 đến 1.500 euro, nhưng sau nhiều lượt trả giá, tác phẩm được gõ búa ở mức 25.000 euro. Cộng thêm phí mua 30 phần trăm, tổng giá trị thanh toán lên tới 32.500 euro.
Tranh mô tả một nhóm phụ nữ gánh hàng giữa phố thị. Gương mặt người thiếu nữ ở tiền cảnh được thể hiện rõ nét, ánh nhìn cương nghị, trang phục sẫm màu, nổi bật giữa khung nền phố phường phía sau. Kiến trúc mái ngói, tường vôi và sự xuất hiện thấp thoáng của người dân bản địa tạo nên bối cảnh sinh động, giàu chi tiết.
Điểm đáng chú ý là tranh không lý tưởng hóa nhân vật. Mọi nét vẽ đều trực tiếp, không cầu kỳ, thể hiện rõ chủ ý ghi nhận đời sống một cách trung thực. Tác phẩm vì vậy có giá trị tư liệu cao, đồng thời gợi mở những đối thoại về thân phận và vị thế người lao động nữ trong xã hội đương thời.
Lot 227 – “Couple tenant un enfant” (Vợ chồng bồng con), 1928
Tác phẩm vẽ bằng màu nước trên giấy, ký tên và đề năm 1928. Cùng kích thước 116 x 81 cm. Mức ước tính chỉ từ 1.000 đến 1.200 euro, nhưng cuối cùng được bán với giá 18.500 euro, tương đương 24.050 euro sau khi cộng phí.
Tranh khắc họa cảnh một cặp vợ chồng người Việt đang bồng con nhỏ giữa khung cảnh phố chợ. Người chồng cầm trên tay một tờ giấy, mắt chăm chú nhìn xuống như đang đọc, trong khi người vợ bế đứa trẻ trên tay, ánh mắt nghiêng sang phía chồng với vẻ đăm chiêu. Đứa bé trần trụi, gầy guộc, quay mặt ra ngoài với ánh nhìn trực diện. Phía sau là những bóng người đội nón, tường vôi, mái ngói cũ kỹ – tái hiện rõ nét không khí sinh hoạt đô thị đầu thế kỷ.
So với tác phẩm trước, bức tranh này mang tính chất nội tâm nhiều hơn. Nhân vật không thể hiện cảm xúc mạnh, nhưng chính sự im lặng, ánh nhìn và vị trí tay được sắp xếp khéo léo đã thể hiện mối liên kết gia đình giản dị nhưng sâu sắc. Đây là một chủ đề hiếm gặp trong tranh vẽ về Đông Dương của Fouqueray – nơi người Việt được thể hiện không chỉ như nhân vật phụ họa trong khung cảnh bản địa, mà như những con người có đời sống riêng, quan hệ riêng, và nỗi lo toan thường nhật.
Charles Fouqueray từng là họa sĩ chính thức của Hải quân Pháp và có thời gian làm việc tại Đông Dương vào những năm 1920. Tác phẩm của ông hiếm khi xuất hiện trên thị trường, đặc biệt là các tranh lớn vẽ người Việt trong đời sống thường nhật. Mặc dù phong cách vẫn mang ảnh hưởng học viện Pháp, ông thể hiện sự quan sát thấu đáo và tôn trọng nhân vật bản địa.
Hai tác phẩm vừa được bán tại Paris không chỉ đạt giá cao mà còn góp phần khẳng định lại vị thế của những tư liệu thị giác quý hiếm về Việt Nam đầu thế kỷ 20 trong mắt giới nghiên cứu và sưu tầm hiện đại. Trong bối cảnh thị trường đang quan tâm sâu hơn đến dòng tranh thuộc địa, các bức tranh của Fouqueray có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tái hiện một phần đời sống Việt Nam qua lăng kính lịch sử nghệ thuật châu Âu.
Le Auction House