CHÂN DUNG GIA ĐÌNH GILLES – TÁC PHẨM CỦA JOSEPH INGUIMBERTY ĐƯỢC GÕ BÚA 41.600 EURO TẠI PARIS THÁNG 10 NĂM 2024
Bức tranh xuất xứ từ bộ sưu tập của gia đình René Gilles, đại diện hãng Maison Denis Frères tại Hải Phòng, được lưu truyền qua hậu duệ. Tranh khắc họa bốn thành viên trong gia đình ông René Gilles, bao gồm các nhân vật: Jacqueline, Monique, Philippe và Raymond.
Một bức tranh dung dị về gia đình, nhưng dày dặn chiều sâu nhân bản
Trong một khu vườn nhiệt đới ngập ánh sáng, gia đình nhỏ hiện lên với vẻ đẹp giản dị mà ấm áp. Người mẹ dịu dàng đặt tay lên vai con gái lớn, đứa bé cầm một bông hoa nhỏ, người cha trẻ bế con trai út. Tất cả được bố cục thành một khối hình cân đối, vừa có sự kết nối cảm xúc, vừa có trật tự tạo hình chặt chẽ. Ánh sáng vàng tươi đặc trưng của vùng nhiệt đới lan tỏa đều khắp, phủ lên toàn bộ bức tranh một thứ nhịp điệu thị giác êm đềm và hài hòa.
Joseph Inguimberty thể hiện kỹ thuật hội họa điêu luyện qua lối chia mảng lớn, tiết chế chi tiết và đặt hình chuẩn xác. Mỗi nhân vật trong tranh đều có cá tính riêng, từ ánh mắt cho đến cử chỉ, nhưng hòa quyện trong một tổng thể thống nhất. Đây là nghệ thuật của sự quan sát sâu sắc chứ không phải phô diễn kỹ thuật.
Một chứng tích chữ ký ghi rõ: Hà Nội năm 1945
Không chỉ là tranh chân dung gia đình, tác phẩm còn là một tài liệu thị giác quý hiếm ghi lại khoảnh khắc sinh hoạt của một gia đình Pháp tại Đông Dương giữa bối cảnh chiến tranh. Năm 1945 là năm thế giới đảo chiều, Hà Nội vừa trải qua thời kỳ Nhật đảo chính Pháp, và chỉ vài tháng sau là Cách mạng tháng Tám. Trong bối cảnh ấy, một bức tranh mang tinh thần nhân bản, yên ổn và có tính biểu tượng như Family Portrait lại trở nên đặc biệt đáng giá.
Joseph Inguimberty – người thầy âm thầm của mỹ thuật Đông Dương
Joseph Inguimberty sinh năm 1896, mất năm 1971, là một trong những họa sĩ Pháp có ảnh hưởng sâu sắc nhất đến nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông từng giảng dạy tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ở Hà Nội và được bổ nhiệm làm giám đốc nhà trường từ năm 1925. Ông đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chương trình đào tạo mỹ thuật hiện đại bản địa hóa cho sinh viên người Việt, nhấn mạnh vào kỹ thuật hội họa phương Tây nhưng gắn với quan sát đời sống thực tại.
Inguimberty không chỉ để lại những tác phẩm hội họa quan trọng mà còn góp phần đào tạo nên một thế hệ danh họa Việt Nam như Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Lương Xuân Nhị… Tư duy mở, khuyến khích sáng tạo, đề cao cảm xúc và đời sống trong tranh của ông để lại ảnh hưởng lâu dài đối với mỹ thuật Việt suốt thế kỷ XX.
Một phần trong dòng chảy hội họa Pháp tại Đông Dương
Cùng với Inguimberty, nhiều nghệ sĩ Pháp khác cũng đã đến Đông Dương giảng dạy, nghiên cứu, sáng tác và để lại dấu ấn lâu dài. Trong đó có thể kể đến Évariste Jonchère, người kế nhiệm Victor Tardieu làm hiệu trưởng Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, là người đưa một phần trường vào Đà Lạt trong thời kỳ sơ tán chiến tranh. Ngoài ra còn có những tên tuổi như Alix Aymé, André Maire, Jean Bouchaud, Henri Dabadie… cùng nhiều họa sĩ từng đoạt giải thưởng Đông Dương hoặc làm việc trong các phái đoàn thuộc địa.
Tác phẩm của họ không chỉ góp phần hình thành nền mỹ thuật Đông Dương mà còn trở thành những tài liệu thị giác quý báu phản ánh xã hội, cảnh quan, kiến trúc và con người Việt Nam đầu thế kỷ XX.
Bức Family Portrait không chỉ đơn thuần là một tranh chân dung, mà còn là một hiện vật văn hóa có sức nặng nghệ thuật, lịch sử và nhân văn. Việc tác phẩm đạt mức giá 41.600 euro trong phiên đấu giá tại Paris không chỉ cho thấy sức hút của mỹ thuật Đông Dương trên thị trường quốc tế mà còn là lời nhắc nhở rằng những giá trị tinh tế, chân thực và sâu sắc sẽ luôn trường tồn cùng thời gian.
Le Auction House