Đỗ Xuân Doãn

Hoạ sĩ Đỗ Xuân Doãn là một hoạ sĩ nổi tiếng với những bức tranh sơn mài đầy tinh tế và những bố cục phóng khoáng, sáng tạo. Tranh của ông bao giờ cũng hướng tới cái đẹp của sự cảm nhận, mang lại cho người xem sự thư thái, yên bình trong tâm hồn, dành trọn tâm tư để thưởng thức cái đẹp trong tranh.

Đỗ Xuân Doãn sinh năm 1937, lớn lên tại mảnh đất Hà Nội giàu nét đẹp về văn hoá, nơi mà sau này trở thành một trong những niềm cảm hứng hội hoạ của ông. Ông được biết đến qua các tác phẩm nghệ thuật sơn dầu, sơn mài đậm chất nghệ thuật truyền thống. Được biết ông là học trò của danh họa Nguyễn Gia Trí. Sự thành công và kinh nghiệm của ông khi vẽ tranh sơn mài ít nhiều được lĩnh hội từ người thầy của mình. Đỗ Xuân Doãn được mệnh danh là “ẩn sĩ” do ít khi xuất hiện trước công chúng. Ông dành thời gian rất nhiều cho việc nghiên cứu, tìm hiểu về chất liệu và dành cho mình một khoảng trời riêng để sáng tạo. Ông đã dành hơn nửa đời mình để sống với hội hoạ. Tranh của ông bao giờ cũng gắn bó với con người và thiên nhiên, trầm lặng, không ồn ào. Ông tổ nghiệp khoa sơn mài Đại học Mỹ thuật Việt Nam năm 1961.

Các tác phẩm của Đỗ Xuân Doãn phần nhiều vẽ về những thiếu nữ hoặc tái hiện lại những hình ảnh của Hà Nội trong tâm trí của ông. Bức tranh âm nhạc trên sông Hương thể hiện những nét vẽ vô cùng mềm mại, phóng khoáng với bố cục rõ ràng, nét đặc tả chân thực. Người xem cảm thấy như được vuốt ve tâm hồn trước sự dịu dàng, vẻ yêu kiều của người thiếu nữ đàn ca xứ Huế, vừa thả hồn vào những câu ca hò êm ả. Bức tranh vô cùng nổi bật với màu trắng tinh khôi của tà áo dài, cùng nền tím như ánh hoàng hôn của bầu trời xứ Huế. Những gam màu cùng kết hợp hài hoà tạo nên một tác phẩm rất tinh tế, làm nổi bật chủ thể của bức tranh.

Với sự uyển chuyển của sắc độ trong bức tranh “Ngư dân sinh hoạt”, hoạ sĩ Đỗ Xuân Doãn đã vận dụng những hiểu biết và khả năng hội hoạ “lão làng” của mình để khắc hoạ hình ảnh ngư dân sinh hoạt nhộn nhịp. Sự trong trẻo và độ bóng bẩy của sơn dầu đã tạo cho bức tranh thêm phần chân thực và sinh động. Tác phẩm thể hiện sự thông minh và tinh tế của hoạ sĩ khi phối kết hợp những gam màu đặc trưng trong đời sống ngư dân miền biển. Màu xanh của bầu trời, của biển cả, màu trắng của mây, chút vàng nhẹ của cát, rồi những người ngư dân nhuộm đỏ mình dưới cái nắng của miền biển. Tất cả hòa chung cùng nhau tạo nên một khung cảnh sinh động mà cũng thật yên bình.

Tuy vào sinh sống tại TP.Hồ Chí Minh từ năm 1981 nhưng ông vẫn luôn đau đáu một tình yêu cho Hà Nội, cho mảnh đất giàu những giá trị văn hoá. Những tác phẩm của ông là kết quả của một tâm hồn nghệ sĩ và một cuộc đời đầy trải nghiệm với Hà Nội. Những đặc trưng của Hà Nội được ông tái hiện trong tranh của mình, mang lại cảm giác vô cùng gần gũi và thân thuộc với người xem. Tranh của ông có bố cục sáng tạo, phong cách thoải mái. Những bố cục sáng tạo, vững chắc, bút pháp thoải mái, nhiều mô tuýp sinh động với một bảng màu có thể là nguyên chất đỏ rực hoặc hòa sắc ôn hòa của vàng nâu, của lam hay lục... Tất cả đều thích hợp để diễn tả cảm xúc trực tiếp hay gợi nhớ: Hoa thủy tiên, Ven hồ trúc bạch, Cầu duyên, Tàn thu...

Theo tâm sự của hoạ sĩ Đỗ Xuân Doãn, Hà Nội năm 1972 thật là khó quên. Nhưng sau những giây phút gian nguy bởi mưa bom của giặc, ngồi thưởng thức ly cà phê cùng bạn bè, sao thấy nó ngạt ngào làm sao. Khoảnh này có cái gì đó mà đến tận bây giờ ông không thể nào quên. Theo ông Doãn, chiến tranh đâu phải lúc nào cũng là đau thương, tang tóc mà đôi lúc có những giây phút, hình ảnh rất đẹp mà thời bình đâu dễ có được. Điều này được ông thể hiện trong tác phẩm Cà phê Hà Nội.

Những tác phẩm của ông trở nên quen thuộc với công chúng và được trực bày tại nhiều triển lãm, các bảo tàng mỹ thuật ở các nước như Pháp, Nhật, Ý, Thuỵ Điển,... đều có tranh sưu tập của ông. Đỗ Xuân Doãn đã tham gia nhiều triển lãm nhóm tại nhiều địa điểm trên thế giới từ năm 2007 đến năm 2013. Dưới đây là một số thông tin về những triển lãm và bảo tàng mà tác phẩm của họa sĩ đã được sưu tầm:

1. Triển lãm nhóm tại Perth, Fremantle, Mandurah - Australia vào năm 2013.

2. Triển lãm nhóm tại Kuala Lumpur, Malaysia vào năm 2012.

3. Triển lãm nhóm tại Florence, Paris vào năm 2011.

4. Triển lãm tại Exchange Square ở Hong Kong vào năm 2010.

5. Triển lãm tại Salon d’Automne International tại Luneville, Pháp vào năm 2008 và 2007.

6. Triển lãm tại Dragonfly Design Decor ở Washington DC, Towson University ở Maryland, Gallery Brigitte ở Virginia, Mỹ.

7. Triển lãm tại Drama Center National Library và Alliance Francaise ở Singapore.

Tựu chung, những tác phẩm của ông qua thời gian đều khoác lên mình một vẻ trầm lặng, ung dung, mang đầy tính chiêm nghiệm, thể hiện nhân sinh quan của ông về hiện thực, về cái đẹp. Những tác phẩm của hoạ sĩ Đỗ Xuân Doãn được công nhận và đánh giá cao về giá trị nghệ thuật trong cộng đồng nghệ thuật trong nước và quốc tế.