Couple d'oiseaux branchés (Đôi chim trên cành)

Tác giả: Nguyễn Thu (thế kỷ 20)
Tác phẩm: "Couple d'oiseaux branchés" (Đôi chim trên cành)
Chất liệu: Sơn mài, ký tên đóng dấu phía dưới bên phải.
Kích thước: 49 x 80 cm

Trong Nam Hải Dị nhân Liệt truyện của Phan Kế Bính có kể một câu chuyện như sau về "Lưỡng quốc trạng nguyên" Mạc Đĩnh Chi:

" Có lần Mạc Đĩnh Chi đi sứ nhà Nguyên. Một hôm, ông được tể tướng nước Nguyên mời vào phủ đường ngồi chơi. Đĩnh Chi trông thấy trên bức trướng có thêu con chim sẻ vàng đậu trên cành trúc, tưởng là con chim thực, đứng dậy chạy lại bắt. Người Nguyên cười ầm cả lên. Biết là nhầm, Đĩnh Chi bèn xé tan bức trướng ấy ra.

Chúng nhân ngạc nhiên hỏi cớ làm sao thì ông thưa rằng:

- Tôi có nghe người ta thường vẽ chim sẻ đậu cành mai, không ai vẽ đậu cành trúc bao giờ. Nay Tể tướng sao lại cho vẽ thế? Trúc là giống cây quân tử, chim sẻ là loài vật tiểu nhân, vẽ thêu như thế, thì cho tiểu nhân ở trên quân tử, tôi e rằng đạo tiểu nhân mỗi ngày thịnh lên, mà đạo quân tử mỗi ngày mòn đi, nên tôi trừ giúp cho thánh triều đấy thôi.

Thế là ông thoát cảnh khó xử."

Từ đó, điển tích "Chim sẻ đậu cành mai" vẫn được dân gian nhắc đến như một ví dụ cho sự nhanh trí của người Việt ta.